13:02 Al-Hakim at- Termiziy:Saraton kasalligi va uning da'vosi haqida | |
Kamina har to‘qqiz kunda u zoti oliy bilan hamsuhbat bo‘lardim.
Bergan saboqlarini kitobat qilardim. Bu ro‘z ul zot kaminaning
xafaholligimni ko‘rib,erdin qumloqni solari bilan qozib, yettita
tuxumni qo‘limga tutdilar-da: “Buni volidangni poyiga surtgin”,
—dedilar. Kamina ul kishining aytganlarin bajo keltirdim. Volidamning
oyoqlarini tizzlarigacha bu tuxumni surtdim. So‘ng onam butun
a’zolaridan ter va zardobdek hid chiqardilar, a’zolari yumshoq bo‘lib
qolgan edi. Tanning yumshoqligini hech narsa bilan almashtirib
bo‘lmasdi. Qo‘lga momiqdek muloyim tuyildi. Men onam mumdek erib,
olamdan o‘tmoqda deb o‘ylardim. Yana ustozim ko‘z oldimda gavdalandi.
«Volidang bir necha soniya orom olishlari kerak», — dedilar. Shundan
so‘ng 10-15 daqiqadan keyin volidam aksa urdilar. Vale, ul zaifaning
oyoqlarini ko‘rishga qo‘rqib turardim. Volidam necha daqiqalardan so‘ng
«O‘g‘lim, bizga Yaratganning rahmi kelsin, dard berguvchi ham o‘zi
olguvchi ham o‘zlari, dard bergan Mavlom davosini ham beradi, siz hech
qo‘rqmasdan bog‘lagan malhamingizni yechib ko‘ring», — dedilar. Shundan
so‘ng kamina bog‘lagan malhamimni yechib ko‘rdim.
Volidamning oyoqlaridagi yaraning bir sanochicha qolgan edi. Bu
Allohning irodasi, dard bergan Egamning bergan davosi edi. Volidam
o‘rinlaridan turishga oshiqardilar, kamina ersa, onaizorimni
o‘rinlaridan turishga hollari yo‘qligini bila turib, ruxsat berolmadim.
Vale, volidam kaminaning ruxsatini hurmat etar edilar. Ba’ad volidam,
juda sermulohaza bo‘lib, oqila ayol bo‘lganliklaridan ham ulus oldida
katta hurmatga ega edi. Tanzila bonu betob deb Balxdan ham do‘stlari
ahvollashur erdi.
Volidamning oyoqlariga ikkinchi tuxumni ham erta tongdan
bog‘ladim. Endi volidam hech qanday og‘riq sezmayotganligini tez-tez
takrorlardilar. Kamina bu muolajani uch kun davom ettirdim. Volidamning
oyoqlarida darddan asar ham qolmadi. Darddan batamom forug‘ bo‘ldilar.
Volidai muhtaramam birla maslahat qilib bu tuxumning nimaning
tuxumi ekanligini va bu tuxumda Allohning yana qancha mo‘’jizalari
borligini o‘rganmoqchi bo‘ldim. Jayxun kunarasi bo‘ylab qadim
kechuvgacha ayov qum kechib yura boshladim. Ustozim men birla sayr
qilar va meni yolg‘iz uchratib qolsalar “Qutub”lar oldiga olib
borardilar. Allohning yetti mo‘’jizasidek, men ham yetti qutub bilan
suhbatlashar erdim.
Bu “Qutub”lar, “Abdol”lar, “Niqob”lar har “Qirq” kunda
to‘planishar, kaminaga ularning darajalariga yetmoqlik uchun Alloh
oldida hali beminnat xizmat qilmog‘i lozim edi.
Volidamni Alloh izni bilan shifo topishlariga ko‘maklashganimdan
so‘ng, yana Jayxun kunarasi bo‘ylab kelayotganimda “Qutub”lar peshvosi
Hazrati Xujayi Xizr alayhissalom tong gumbazidan kelayotgan edilar. Biz
juda ko‘p narsalar haqida suhbatlashdik. Ul muborak zot volidamning
ahvollarini so‘radilar. «Allohga shukur va hamdu sanolar bo‘lsin
volidai muhtaramam o‘z oyoqlari bilan yurayaptilar», — dedim, “Har bir
ishingizdan Alloh rozi bo‘lsin”, dedilar.
Shundan so‘ng kamina o‘shal tuxumning nimaning tuxumi ekanligini
so‘rashga botinolmay turgan edim. Ustozning o‘zlari: “Bu toshbaqaning
tuxumi, u har qanday o‘simtani daf qiladi”, dedilar.
Bu tuxum saratonning qanday turlarini daf qilishi mumkin, degan
fikrda turganimda, yana ustoz: “Bu tuxum saratonning har qanday turida
ham foyda beradi, vale saraton erkanligini aniqlamoq darkor. Saraton
(o‘lim yarasi) har qanday betoblikdan so‘ng ham paydo bo‘lishi mumkin.
Buni ko‘pchilik bedavo dard deb kelmoqdalar. Vale Alloh taolo dard
beribdimi, uning davosini ham beradi”, dedilar.
Saratonning har qanday turlarida men muolajani tajriba qilib
ko‘rdim. Juda og‘ir holatlarida, iste’mol ham qildirdim. Vale surunkali
buyrak kasalliklarining (hozirgi fanda plinevrit — G.H.). O‘n bir-o‘n
ikki turida men shu muolajadan foydalandim.
1. Buyrak xaltachasining yaralanishi (yallig‘lanishi bo‘lsa kerak
G.H.). Bu betoblikda toshbaqa tuxumi belning buyrak sohasiga uqalab
(massaj qilib) so‘ng surtiladi.
2. Buyrak bezlarining yallig‘lanishida, agar toshbaqaning tuxumi
topilmasa, uning o‘zini so‘yib, toshchalari maydalanib, sho‘rva qilib
qaynatiladi, vale olti-etti soat qaynatilmog‘i lozim bo‘ladi. Shundan
so‘ng silta holatiga kelgandan keyin, tuzsiz pishirilgan toshchalar
bel sohasiga bog‘lanadi, bu saraton bo‘lib ketmasligini oldini oladi.
Bilaks tuxumdek foyda qilolmaydi, ta’bi tortsa, o‘limdan qolmoq
istasa Allohga tavakkal qilib, shifo uchun iste’mol qilsa, yaxshi foyda
beradi, vale tuzsiz iste’mol qilsin.
3. Buyrak qotib qolgan yoki qurigan deb taxmin qilinsa,
toshbaqaning tuxumini obdon surtish kerak, bir necha soatdan so‘ng yana
tuzsiz sho‘rvadan ichirib va yana tuxumdan surtish kerak bo‘ladi, bu
Ipak yo‘lidan o‘tayotgan bir gurjistonlik savdogarga shu muolajani
qilgan edik, o‘n bir kundin so‘ng o‘z yurtiga karvon bilan ketdi.
Buyrak xastaliklarining o‘n bir-o‘n turida ham men toshbaqaning go‘shti, toshi, tuxumidan foydalandim.
Vale barchasini Alloh bilguvchidir.
«Sharhi ilmi at-tib al-Hakimiya» kitobi asosida nashrga tayyorlovchi:
Gulsum XO‘JAMSHUKUROVA,
ilmiy tadqiqotchi.
Tahririyatdan:
Maqolada saraton xastaligini davolash xususida aytilgan
mulohazalar munozarali, bahstalab bo‘lishi mumkin. Zamonaviy tibbiyotda
bu borada mutlaqo boshqacha qarashlar tan olinishi bor gap. Lekin
yurtimizda ko‘p asrlar davomida xalq tabobati ham rivoj topib kelgan.
Ulug‘ allomalarimiz turli tabiiy usullari vositasida ko‘plab
xastaliklarga davo topishgan. Qolaversa, ilohiyot bilan bog‘liq
mo‘’jizalarga bugungi fan ham ojizdir. Qadimgi manbalar asosida
tayyorlangan ushbu maqola ham ana shu jihati bilan e’tiborimizni
tortdi. Biroq bu bilan maqolada keltirilgan tavsiya ilmiy jihatdan
isbotlangan hukm deyish fikridan yiroqmiz.
"Hurrıyat" gazetasidan olindi. www.hurriyat.uz | |
|
Всего комментариев: 2 | |||
Ник: Bobur
Ник: Timurbek
| |||